Ney Yapımı, Ney Nasıl Yapılır

Kamışlar Hatayın Samandağı ilçesinden ve Suriye'den Aralık-Ocak Ayında kesilir. Kesinlen kamışlar 10 arlı veya 20 li desteler halinde lastikle bağlanır. Bağlamanın sebebi eğri olan kamışların zaman içerisinde düzelmesi içindir. Kamışların 9 boğum olması gerekir. Çünkü insan gırtlağıyla yapısı aynıdır. Onun için Ney sazı insan gırtlağına en yakın olan sazdır. Ve dervişleri çilehanede 40 gün çile çektiği gibi kamışlar bir veya iki yıl kurumaya yani çile çekmeye bırakılır. Çilehanede zamanını dolduran yani kuruyan kamışlar kabuklarından ve budaklarından ayrılır. Kamışlar budaklı olmalıdır. Budak uzunluğu 8-10 cm olması gerekir. Bu uzunluk kamışın olgunlaştığını gösterir Bu Şekilde olan kamışlar özenle Ayrılır, ve Neyzenler dergahında Neyin yapım aşaması başlar.

TRT Ney Yapımı Belgeseli için tıklayınız

Neyin Yapılışı :

Neyin Açımı : Neyin ilk perdeleri birim ölçü dediğimiz Orantıya göre Neyin perdeleri belirlenip 7 milim aparatla açılır. ( birim ölçü eski neyzenlerin akort aleti kullanmadan matematiksel neyin açılmasıdır.) Açkı işi bittikten sonra Başpare takılıp akort aletinde sağlaması yapılır. Sağlama esnasında perdeler 8-9 milim çapına ulaşır. Ama net bir akort elde edilemez. Çünkü her Neyzenin üflemesi farklıdır, arada 1-2 koma oynar. , Onun için neyzenlerin soluğuna göre Ney açılması gerekir. Eğer Neyzenler dergahına yani Konyaya gelirseniz, Sizin soluğunuza göre istediğiniz kamıştan Ney açarız.

BAŞPARE

Manda boynuzu, Fiber derlin, Abanoz gibi malzemelerden yapılır. Ölçüler zaten bellidir, ama her Ney aynı ölçüde olan başpare yi sevmez. Neyle bütünleşemez. Onun için Siensi yani kopyalama makinesinde başpare açmayız. Torna makinesinde Neye ve Neyzenin dudak yapısına göre, Baş pareyi; dik orta ve yatık açarız. Dudağımız başpareye iyice oturmasını sağlarız. Çünkü dudak başpareye oturmazsa Neyzene üfleyiş sırasında Pes ve tiz sesleri alamaz. Böylelikle Ney ve Neyzen bütünleşemez. Halbuki Ney Neyzenle bir vücut gibi olması gerekir. Başparenin iç açğısıda Neyin Ses sahasına göre 17-18-19-20-21 milim gerekirse 22 milim açarız.

PARAZVANE

Neyin alt ve üst ucuna takılan neyin kırılmasını engelleyen yüzüğe denir. Altın gümüş ve alpaka (Alman Gümüşü) dediğimiz malzemeden yapılır. malzemenin 0.30 olması Gerekir. 0.30 dan kalın malzeme başparenin altına takılırsa, Neyin ses kutusu dediğimiz bölümde yani başpare ile ilk boğaz boğum arasındaki titreşimi engeller. Neyin sesini sağırlaştırır, Ses parlaklığını ve neyin volumünü düşürür. Kumpasla ölçülen Neyin çapına göre gümüş veya Altın parazvaneyi Şalamoyla kaynak yapılıp keçe ile