Kamıştan ney nasıl yapılır?
Soruna sade ve öz bir anlatımla cevap verelim. Kamıştan ney yapımı hassas ince bir iştir. Ney yapımı için yapan kişinin belli bir seviyeden neyzen olması, neyi ve seslerini çok iyi tanıması gerekir.
Ney kamışları temin edildikten sonra 1 yıl süre ile gün ışığında değil serin bir ortamda kurutulur. Yaz mevsiminde 10-15 gün güneş altında sararması sağlanır. Böylece yeşil kamışlar sararır. Artık kamışlar ney yapımı için işlenmeye hazırdır.
Ney kamışının ne çok kalın nede ince olması değil orta kalınlıkta olması ideal olanıdır. Öncelikle kamışın üzerinde kabuklar, boğumlardan kamışa zarar vermeyecek şekildeki kesiklerle düzdün bir şekilde kamıştan ayrılır. Kamışlar doğada genellikle eğridir. Bu kamışlar ocak ateşinin üzerinde yakmadan ısıtılarak yumuşatılarak esnetilir ve düzeltilir.
Kamışta dokuz boğum olacak. Ney boyu 26 eşit birim olarak hesaplanır. Neyin arkadaki perdesi neyin tam ortasına denk gelecek şekilde işaretlenir. 16.birimden itibaren perdeler 22.birime kadar 6 perde işaretlenir. Yapmak istediğimiz ney türüne göre boyu kesilen ve perdeleri işaretlenen neyin içi temizlenir. Boşaltılır. Hassas bir şekilde perdeler açılır. Delikler delinir. Zımpara ile çapaklar temizlenir. Ses akordu yapılır. Bunun için perde kaydırma uygulanabilir. Sonuçta neyin uçlarına zarar görmesin diye parazvane takılır. Baş kısmına başpare takılır. Kamıştan ney yapımı işlemi böylelikle tamamlanmış olur.
Yeni ney yağsız olduğu için sesi kuru olur ve neyzen zor ses çıkarır. Bunun için yeni yapılan ney fındık yağı gibi ince bir yağ ile yağlanır. İlk başlarda 15-30 günde bir yağlanan ney zamanlar doyuma ulaşacağı için 6ay – 1 yılda bir yağlanmalıdır. Yağlanan ney daha güzel ses verir.
Kamıştan ney yapımında ölçüler çok önemlidir. Ayrıca belli bir seviyeden neyzen olan birisinin ney yapması profesyonellik için çok önemlidir.
